Czym jest dylatacja podłogi i jak zrobić szczeliny dylatacyjne?
Pięknie wyglądająca posadzka z płytek ceramicznych lub estetycznie ułożone panele? Ładna podłoga na długie lata bez zniekształceń lub pęknięć? To możliwe! Z dobrze wykonaną dylatacją posadzek zadbasz nie tylko o piękno podłóg, ale również o dobry stan elementów konstrukcyjnych budynku.
Odpowiednie wykonanie szczelin dylatacyjnych jest niezwykle ważne. Zobacz, czym właściwie są szczeliny dylatacyjne i jak prawidłowo je wykonać.
W tym artykule:
1. Czym jest dylatacja posadzki?
2. Jakie rodzaje dylatacji można wyróżnić?
3. Jak dobrze wykonać dylatację posadzki?
4. Jak uniknąć błędów w czasie dylatacji?
Czym jest dylatacja posadzki?
Dylatacja posadzki to nic innego, jak specjalnie stworzona szczelina, która pozwala na prawidłowe rozkładanie się sił w czasie pracy elementów konstrukcyjnych i wykończeniowych. Szczeliny dylatacyjne zwykle zlokalizowane są tuż przy ścianie (jest to wtedy tzw. dylatacja obwodowa), ale mogą też dzielić pomieszczenie na kilka części (w przypadku dylatacji pośrednich — te ważne są w przypadku dużej powierzchni).
Funkcje szczelin dylatacyjnych
Dylatacje wykonuje się przede wszystkim po to, by przeciwdziałać niszczeniu podłogi i konstrukcyjnych elementów budynków. Dobrze wykonana dylatacja zapobiega odkształceniom powierzchni, pęknięciom wylewki oraz uszkodzeniom płytek i paneli. Szczelina dylatacyjna przejmuje na siebie siłę naprężeń, wynikających między innymi z różnicy temperatur, zmiennej wilgotności lub sił powodowanych przez naturalne osiadanie budynku.
Prawidłowe wykonanie dylatacji zapobiega zatem niszczeniu posadzki i całego budynku. Wykonanie dobrej dylatacji jest zatem niezwykle ważne.
Jakie rodzaje dylatacji można wyróżnić?
Dylatacje pośrednie i dylatacje obwodowe to nie jedyne rodzaje dylatacji, jakie mogą być użyte w czasie budowy. Zobacz, jakie inne dylatacje są potrzebne i jakie są ich funkcje.
Dylatacja konstrukcyjna
Wyjątkowym rodzajem dylatacyjnych szczelin będą dylatacje konstrukcyjne. Dylatacja konstrukcyjna występuje w pionowym przekroju budynku. Taka dylatacja znosi powstające naprężenia różnicy temperatur.
Dobrze wykonane dylatacje konstrukcyjne pozwalają przeciwdziałać negatywnym skutkom przenoszenia obciążeń, które powstają w czasie kurczenia się i rozkurczania materiałów konstrukcyjnych. Zapobiegają zatem uszkodzeniom całego budynku. Z dobrze wykonaną dylatacją konstrukcyjną nie musisz martwić się nieestetyczną siecią szczelin, wywołanych kurczeniem się ścian i podłóg.
Dylatacja termiczna
Pomaga znieść obciążenia, które wynikają przede wszystkim z różnic temperatury. Ściany i podłogi, przy których wykonana została dylatacja termiczna, nie powinny tak łatwo odkształcać się pod wpływem wysokiej lub bardzo niskiej temperatury.
Taka dylatacja posadzki jest wykonywana wzdłuż ścian w przypadku balkonów i tarasów. Stosuje się ją też wtedy, gdy w pokojach zainstalowane jest ogrzewanie podłogowe.
Przeciwdrganiowa dylatacja podłogi
Tę szczególną szczelinę dylatacyjną stosuje się tam, gdzie istnieje duże prawdopodobieństwo występowania drgań — są to zatem przede wszystkim tereny górnicze, tereny wydobywcze, narażone na trzęsienia ziemi oraz zakłady przemysłowe, w których pracują duże maszyny. Szczelina niweluje zagrożenie, które mogłyby przynieść nadmierne drgania, zabezpieczając konstrukcję budynku przed niebezpiecznym uszkodzeniem.
Dylatacja technologiczna
jeden z najpopularniejszych rodzajów dylatacji. Umożliwia kurczenie się i rozkurczanie materiału pod wpływem czynników zewnętrznych i wewnętrznych, dobrze zapobiega niechcianym zmianom, odkształceniom powierzchni lub pęknięciom.
Jak dobrze wykonać dylatację posadzki?
Odpowiednio wykonana dylatacja posadzki zapobiega wielu niekorzystnym zmianom. Obecność szczelin dylatacyjnych jest zatem niezbędna, dylatacja wylewki betonowej powinna być zatem wykonywana zawsze. Dzięki temu zabezpieczenie elementów konstrukcyjnych budynku będzie odpowiednie.
Prawidłowo wykonana dylatacja posadzki jest ważna zarówno w budownictwie mieszkaniowym, jak i przemysłowym. O ile w domu lub mieszkaniu szczelina dylatacyjna może być wykonana samodzielnie, o tyle dylatacją posadzek przemysłowych powinny się zająć profesjonalne firmy. Jeśli obawiasz się, że samodzielnie również nie poradzisz sobie z tym tematem, pozostaw tę pracę fachowcom. Wtedy będziesz pewny, że konstrukcja budynku jest bezpieczna.
Jeśli samodzielnie chcesz wykonać dylatacje powierzchniowe, podpowiemy Ci, jak w odpowiedni sposób się do tego zabrać.
Niezbędne maszyny i narzędzia
Dylatacja posadzki wymaga odpowiednich urządzeń. Wśród nich będą:
-
agregat posadzarski (miksokret),
-
ręczne lub samojezdne zacieraczki do betonu,
-
odpowiednie wypełnienie dylatacyjnych szczelin.
Samodzielne wykonanie prawidłowej dylatacji nie jest zatem proste — maszyny często są bardzo drogie, a właściwie będą potrzebne tylko na jeden raz. Dla zminimalizowania kosztów możesz agregat po prostu wypożyczyć tak samo, jak zacieraczki. W czasie wyboru odpowiedniego urządzenia zwracaj uwagę na jego moc silnika i wydajność. Im większa będzie posadzka, tym lepsze wydajnościowo powinno być przeznaczone do wykonywania prac urządzenie.
W przypadku małych pomieszczeń ekonomiczniej jest wybrać ręczne zacieraczki. Duże pomieszczenia łatwiej będzie wykończyć samojezdnymi modelami.
Wykonanie wylewki i szczeliny dylatacyjnej
Wylewka może być wykonana z różnych materiałów, a odpowiednie składniki sprawią, że będzie ona odpowiednio trwała, wytrzymała lub elastyczna. Po wybraniu odpowiedniego rodzaju wylewki betonowej, składniki umieść w miksokrecie, a maszyna sama zajmie się wylewką.
Sama dylatacja to z kolei umiejętność wykonywania lub pozostawiania odpowiednich szczelin w wylewce. W przypadku wylewki betonowej ze szczeliną obwodową szczeliny się nie wypełnia. Szczeliny pośrednie z kolei powinny być odpowiednio wypełnione.
Szczeliny dylatacyjne w dylatacji obwodowej
Dylatacja obwodowa jest wykonywana wzdłuż ścian, kolumn i schodów. Szczelina ma grubość całej wylewki i doskonale oddzielą ją o pozostałych elementów budynku. Szczelina ta ma za zadania nie tylko niwelować siłę naprężeń wynikających z różnych źródeł, ale zmniejsza również drgania oraz wygłusza dźwięki.
Taka dylatacja pozostaje najczęściej bez żadnego dodatkowego wypełnienia. Szczelinę zakrywa się listwami przyściennymi, panelami, parkietem lub płytkami. Jeśli wolisz wypełnić szczelinę, zastosuj pianki, taśmy dylatacyjne z gąbki lub odpowiednie listwy. Ładna listwa dylatacyjna na pewno doskonale się sprawdzi.
Dylatacja pośrednia (pozorna)
Występuje wtedy, gdy powierzchnia posadzki jest na tyle duża, że wymaga dodatkowego podziału tak, by przenoszone naprężenia były odpowiednio niwelowane. Wykonanie prawidłowej dylatacji pośredniej to stworzenie układu mniejszych płyt. Zwykle dylatacja nie jest pełna, sięga na do połowy lub do 2.3 głębokości wylewki betonowej.
W przypadku dylatacji pośredniej zawsze stosuje się odpowiednie wypełnienie dylatacji. W tej roli sprawdzi się listwa dylatacyjna metalowa lub korkowa, sznur dylatacyjny, pianka lub gąbka.
Jak uniknąć błędów w czasie dylatacji?
W czasie wykonywania dylatacji często popełnia się znaczące błędy. Ich uniknięcie pozwoli nie tylko przedłużyć trwałość i żywotność posadzki, ale i całego budynku. Zobacz, jakie błędy popełnia się najczęściej i jak ich uniknąć.
Brak wykonania dylatacji
Pominięcie dylatacji w krótkim czasie spowoduje pękanie wylewki, a co za tym idzie — niszczenie ułożonych na niej paneli lub płytek. Niestety, o szczelinach dylatacyjnych zapomina się często, zwłaszcza wtedy, gdy właściciele domów i mieszkań sami próbują swoich sił w wykończeniu pomieszczeń.
Zawsze pamiętaj o tym, by stworzyć szczeliny dylatacyjne — zapewni to odpowiednie funkcjonowanie wylewki i zadba o trwałość budynku i wykończenia.
Zbyt szeroka lub zbyt wąska szczelina dylatacyjna
To jeden z najczęściej popełnianych błędów. Nieodpowiednie dobranie szerokości szczeliny będzie powodowało złe przekazywanie naprężeń, co może z kolei skutkować niszczeniem budynku i posadzki.
Prawidłowa szczelina dylatacyjna powinna mieć 10 - 20 mm grubości. Nieco większe grubości szczelin dylatacyjnych stosowane są w przypadku wylewki układanej na zewnątrz.
Brak odpowiedniego wypełnienia dylatacji
Kolejnym błędem będzie brak wypełnienia. Wypełnienie dylatacji jest szczególnie ważne w przypadku dylatacji pośredniej, jednak z wypełnieniem dylatacji obwodowej nie będziesz musiał martwić się o niszczenie brzegów betonu, a co za tym idzie — niszczenie posadzki.