Wentylacja w domu i mieszkaniu — jak ją poprawić?
Jeśli chcesz cieszyć się czystym i zdrowym powietrzem, musisz zadbać o prawidłowe działanie wentylacji. Dobrze działająca wentylacja zapewni odpowiedniej jakości powietrze, które z kolei będzie gwarancją dobrego stanu zdrowia mieszkańców i dobrej kondycji budynku. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat wentylacji i tego, jak prawidłowo o nią zadbać? Przeczytaj koniecznie poniższe wskazówki.
Wentylacja to jedna z podstawowych instalacji w każdym budynku, również w domach jednorodzinnych i budynkach wielomieszkaniowych. Prawidłowo działająca wentylacja to zapewnienie dobrego powietrza dla mieszkańców. Dzięki wentylacji wewnątrz budynku tworzy się dobry mikroklimat, a to z kolei ma wpływ na zdrowie i dobre samopoczucie domowników. Wentylacja ma za zadanie zapewnić odpowiedni i swobodny przepływ powietrza, dostarczać świeże powietrze do pomieszczeń i odprowadzać powietrze zużyte.
Sprawna wentylacja ważna jest przez cały rok, niezależnie od pogody za oknem. Jej zadaniem jest wymiana powietrza, zatem w zimie nie powinna wychładzać pomieszczeń, a w lecie ich dodatkowo ogrzewać. Jak poprawić wentylację w przypadku całego domu i poszczególnych pomieszczeń? Zobacz razem z nami!
W tym artykule:
1. Jakie są rodzaje wentylacji?
2. Jakie są najczęstsze problemy z wentylacją?
3. Jakie są konsekwencje nieodpowiedniej wentylacji w mieszkaniu lub domu?
4. Jak poprawić wentylację domowymi sposobami?
5. Dlaczego należy dbać o odpowiednią wentylację?
Jakie są rodzaje wentylacji?
Różne typy budynków posiadają różne wentylacje. Na konkretny rodzaj wentylacji można też zdecydować się samemu, zarówno w czasie planowania budowy, jak i później, w czasie przeprowadzania remontów. Jakie rodzaje wentylacji można wyróżnić? Zobacz!
Wentylacja grawitacyjna
To najprostszy i najtańszy, a co za tym idzie — najczęściej stosowany rodzaj wentylacji. Inaczej zwana jest wentylacją naturalną. Do procesu wymiany powietrza wykorzystuje naturalnie powstającą różnicę ciśnień i nie potrzebuje dodatkowych urządzeń, maszyn i wspomagających systemów do prawidłowego działania. W działaniu wentylacji grawitacyjnej wykorzystuje się jedynie ogólnie znane prawa fizyki.
Jak sama nazwa wskazuje, wentylacja grawitacyjna wykorzystuje grawitację do wymiany powietrza. W wentylacji grawitacyjnej chłodne i świeże powietrze nawiewane jest do wnętrza domu przez umieszczone w ścianie zewnętrznej odpowiednie nawiewniki (a także przez wszelkie nieszczelności okien i drzwi). Miesza się ono z ciepłym powietrzem, które znajduje się już w pomieszczeniach, a następnie, wypierane przez kolejne porcje zimnego powietrza, usuwane jest odpowiednimi kanałami i kominami wentylacyjnymi.
Kratki wentylacyjne i przewody wentylacyjne mają prostą budowę i zwykle nie wymagają żadnego dodatkowego wtłaczania i wydmuchiwania powietrza. Z uwagi na prostotę działania i praktycznie zerowe koszty eksploatacji ten typ wentylacji jest najczęściej używany w domach prywatnych i budynkach wielomieszkaniowych.
Wentylacja mechaniczna
Nie zawsze wentylacja grawitacyjna jest wystarczająca lub możliwa do zainstalowania. W szczególnych przypadkach konieczne będzie zainstalowanie wentylacji mechanicznej, inaczej zwanej wentylacją wymuszoną. W tym typie wentylacji przepływ powietrza jest wymuszany poprzez działanie dodatkowych urządzeń — np. przez wentylator.
Wentylacja mechaniczna może być dodatkowo wyposażona w rekuperator i wymiennik ciepła — ich zadaniem jest odzyskiwanie ciepła z wentylowanego powietrza, co jest szczególnie przydatne w zimie i potrafi znacząco zmniejszyć koszty ogrzewania. Co więcej, ze względu na to, że instalacja ma wymuszony przepływ powietrza, można wyposażyć ją w dodatkowe filtry zanieczyszczeń i smogu i w ten sposób poprawić jakość powietrza usuwanego i wtłaczanego do pomieszczeń.
Instalacja mechaniczna wymaga dodatkowego urządzenia, zwykle elektrycznego, do prawidłowego działania. Jej ogromną zaletą jest jednak działanie niezależnie od warunków pogodowych oraz możliwość dostosowania siły wentylacji do potrzeb mieszkańców. Dostosowując intensywność wymiany powietrza, zapewnisz sobie i domownikom pełnię komfortu.
Wentylacja hybrydowa
To rodzaj wentylacji, w której wentylacja mechaniczna i wentylacja grawitacyjna używane są naprzemiennie, zależnie od potrzeb. Zwykle jako główny rodzaj instalacji działa grawitacyjna wentylacja, a wentylacja mechaniczna jest wspomagająca.
Taki system zapewnia dużą wygodę i pozwala na osiągnięcie wysokiej jakości powietrza w wentylowanych pomieszczeniach. Mechaniczna wentylacja zwiększa przepływ powietrza w razie potrzeb, a wentylacja naturalna i system wentylacji grawitacyjnej dba o świeże powietrze na co dzień.
Jakie są najczęstsze problemy z wentylacją?
Jak każda instalacja, tak samo wentylacja w mieszkaniu i domu może mieć pewne usterki i powodować problemy swoim nieprawidłowym działaniem. Inne problemy występują w przypadku mechanicznej, a inne w przypadku grawitacyjnej wentylacji.
Problemy, jakie możesz mieć, instalując wentylację grawitacyjną
Zobacz, jakie są najbardziej uciążliwe i najczęstsze problemy!
-
Duży przewiew i przeciągi w mieszkaniu, jak również wychłodzenie mieszkania — ten problem przede wszystkim pojawia się w przypadku wentylacji grawitacyjnej. Zbyt dużo punktów nawiewowych, nieszczelności i potrzeba wietrzenia mogą powodować duże przeciągi. Wpuszczanie zimnego powietrza do wnętrza domu powoduje też jego wychłodzenie i straty energii.
-
Zależność od pogody i warunków atmosferycznych — grawitacyjna wentylacja wykorzystuje naturalną różnicę ciśnień związaną z różnicą temperatur. Do prawidłowego działania w pomieszczeniach temperatura powietrza powinna być co najmniej 12 stopni niższa niż na zewnątrz. Latem skuteczność takiej wentylacji jest zatem mocno ograniczona.
-
Źle wykonana instalacja — do prawidłowego przepływu powietrza wymagana jest prosta instalacja, a kanały wentylacyjne muszą mieć odpowiednią średnicą i być wyprowadzone ponad dach w odpowiedni sposób. Zakłócenia przepływu powietrza mogą być też powodowane przez zbyt szczelne okna, zakrywanie kratek wentylacyjnych, kurz na powierzchni kratki wentylacyjnej.
-
Ciąg wsteczny — przy braku punktów nawiewowych lub nieprawidłowego wyboru kanału wentylacyjnego i źle wykonanej instalacji może pojawić się zjawisko imersji, czyli zmiany kierunku przepływu powietrza (odwrócenia ciągu), gdzie powietrze nawiewane jest kanałami odprowadzającymi. Otwieranie okien zwykle pomaga w tym przypadku, jednak wiąże się z kolei z problemem hałasu, zanieczyszczeń, insektów i utraty ciepła (zwłaszcza zimą).
-
Brak kontroli nad instalacją — przepływ świeżego i zużytego powietrza w sposób naturalny nie pozwala na kontrolowanie ilości wymienianego powietrza. Aby zachować drożność wentylacji, niemożliwe jest też instalowanie filtrów. Dostarczanie świeżego powietrza i odprowadzanie tego zużytego odbywa się zatem poza kontrolą domowników.
Problemy, które pojawiają się w przypadku instalacji z wentylacją mechaniczną
Podobnie jak z wentylacją grawitacyjną, tak i z instalacją mechaniczną wiążą się pewne problemy.
-
Działanie zależne od dodatkowego źródła energii — mechaniczna wentylacja wymaga urządzeń, które wymuszają przepływ świeżego powietrza, dlatego bez energii elektrycznej wentylacja nie będzie działała.
-
Wysokie koszty założenia instalacji oraz jej późniejszego eksploatowania — praktycznie darmowa instalacja grawitacyjna w tej kwestii niezaprzeczalnie wygrywa. Montaż mechanicznej wentylacji jest drogi, a do kosztów należy również doliczyć późniejsze serwisowanie i konieczne wymiany urządzeń oraz ewentualnych filtrów.
-
Problem z montażem w istniejącym budynku — mechaniczna wentylacja zajmuje dużo miejsca. Większa ilość kanałów wentylacyjnych, urządzenia, nawiewniki ciśnieniowe, wentylatory montowane na dachach i w pomieszczeniach oraz inne elementy zajmują miejsce, zatem zainstalowanie ich w istniejącym już budynku może okazać się naprawdę problematyczne.
Jakie są konsekwencje nieodpowiedniej wentylacji w mieszkaniu lub domu?
Wiesz już, jak działa wentylacja grawitacyjna i mechaniczna, zatem zdajesz sobie na pewno sprawę, że są to ważne instalacje w każdym budynku. Co jednak dzieje się, gdy podczas projektowania takowych instalacji się nie uwzględni lub gdy są one wykonane nieprawidłowo? Zobacz, jakie problemy rodzi brak wentylacji lub nieprawidłowy jej montaż.
-
Zanieczyszczone powietrze — jeśli coś zakłóci lub przerwie wymianę powietrza, w krótkim czasie można spodziewać się znaczącego pogorszenia jego jakości. Oprócz wydychanego tlenku węgla do zanieczyszczeń doliczyć można smog, spaliny, pyłki, zarodniki grzybów, alergeny oraz kurz i pył.
W nieprawidłowo wentylowanych pokojach i pomieszczeniach może pojawić się niebezpieczny tlenek węgla — powstaje on w wyniku niepełnego spalania i jest wyjątkowo niebezpieczny. Tlenek węgla, czyli popularny czas, jest przyczyną wielu zatruć, a nawet śmierci w sezonie grzewczym. -
Zła wilgotność powietrza — optymalny poziom wilgotności w pomieszczeniu to 40 - 60%. Poziom ten zapewni dobre samopoczucie mieszkańcom, a jednocześnie zadba o dobry stan wykończenia, mebli oraz elementów wyposażenia. Zła wentylacja lub jej brak powoduje zbyt wilgotne powietrze albo zbytnią suchość.
-
Syndrom Chorego Budynku — niewłaściwy mikroklimat odbija się niekorzystnie zarówno na stanie budynku, jak i samopoczuciu osób, którzy w nim przebywają. Na Syndrom Chorego Budynku składa się nieodpowiednia wilgotność, zanieczyszczenia i zła temperatura, a to powodować może z kolei znaczące problemy zdrowotne.
Jak poprawić wentylację domowymi sposobami?
Przy odpowiednim działaniu grawitacyjnej wentylacji lub mechanicznej dobra jakoś powietrza będzie zapewniona, a co za tym idzie — dobry stan budynku i dobre samopoczucie mieszkańców. O stan wentylacji można zadbać samodzielnie i domowymi sposobami poprawić jakość jej działania.
-
Czyszczenie kratek wentylacyjnych — zbyt duża ilość kurzu i pyłu na kratkach może blokować przepływ świeżego i zużytego powietrza, dlatego tak ważne jest dbanie o czystość kratek. Większość kratek można ściągnąć bez problemu. Umyj je w ciepłej wodzie i dokładnie wysusz, po czym zamontuj ponownie.
Podobnie możesz czyścić nawiewniki zamontowane w ścianach lub nawiewniki okienne, które zapewniają dopływ powietrza zewnętrznego. -
Urządzenia, które wspomagają wentylację — grawitacyjna wentylacja nie zawsze jest wystarczająca, dlatego warto zainstalować niewielkie urządzenia, które wspomogą jej działanie. Wspierające urządzenia zwykle nie są duże i można je zainstalować bez większych problemów.
Dobrym pomysłem będzie na pewno zamontowanie okapu kuchennego, który zmniejszy ilość pary wodnej i nieprzyjemnych zapachów.
Pamiętaj, że wentylatorów wyciągowych zabrania się montować tam, gdzie występują urządzenia z otwartą komorą spalania lub z otwartym paleniskiem. -
Zamontowanie dodatkowej wentylacji okiennej — w domach i blokach, które są ocieplone i mają zamontowane szczelne okna, może istnieć problem braku wiewania powietrza, dlatego montuje się dodatkowe wymienniki powietrza przy oknach. Zbyt szczelne ściany (wskutek docieplania budynku) odzyskują wtedy możliwość dostarczania powietrza do budynku.
Dlaczego należy dbać o odpowiednią wentylację?
Źle wykonana wentylacja lub jej brak powoduje nieprzyjemne zapachy, wykwity pleśni i powstawanie grzybów. Nieodpowiednia wilgotność to z kolei nadmiar pary wodnej, która skrapla się na oknach i ścianach (zaparowane szyby to między innymi problem złej wentylacji). Zła jakoś powietrza przekłada się z kolei na złe samopoczucie domowników, bóle głowy, mięśni, kości, nudności, problemy z oddychaniem, alergie i inne problemy zdrowotne.