Jak zrobić płytki ceramiczne ręcznie bez specjalistycznego sprzętu? Sprawdź!
Płytki ceramiczne są ozdobą i wizytówką większości mieszkań, domów i biur. Potrafią tchnąć życie w najbardziej nudną i nijaką przestrzeń. W jaki sposób powstają płytki i czy jest możliwe zrobienie ich samodzielnie w warunkach domowych? Aby płytki ceramiczne przybrały ostateczną formę, muszą przejść skomplikowany proces produkcji, wykonywany w specjalnych fabrykach. Składa się on z kilku etapów: mieszania, suszenia, leżakowania, szkliwienia, wypalania i wreszcie kontroli jakości. Skoro przemysłowy wyrób płytek ceramicznych wiąże się z tak złożoną technologią, czy możliwe jest ich samodzielne wykonanie? Jak samemu zrobić płytki ceramiczne?
Płytki ceramiczne rzemieślnicze — przebieg produkcji
Jak własnoręcznie wykonać płytki ceramiczne? Czy jest to możliwe bez użycia profesjonalnego sprzętu? Tak! Technika ręcznego wykonywania płytek ceramicznych sięga starożytności. Nie jest ani skomplikowana, ani kosztowna. Daje za to niesamowite efekty i ogromną satysfakcję.
Samodzielnie wykonane płytki mogą mieć różne wzory i kolory. Są niepowtarzalne i wyjątkowe, dzięki nim wnętrze zyska jedyny w swoim rodzaju wygląd i charakter.
Jeśli chcesz by Twoja kuchnia lub łazienka była inna od miliona innych, zrób samodzielnie płytki i wykorzystaj je w aranżacji pomieszczenia.
Glina — podstawowy surowiec
Podstawowym surowcem do samodzielnego wyrobu płytek ceramicznych jest glina. Aby spełniła swoje zadanie, musi charakteryzować się odpowiednim poziomem lepkości i podatnością na formowanie. Ważną cechą gliny jest zdolność wiązania, czyli trwałego zastygania w nadanym jej kształcie. Glinę można kupić lub wykorzystać tę z przydomowego ogródka. Do wyrobu płytek używa się najczęściej glin czerwonych, które zawierają tlenek żelaza. Glina, aby nadawała się do wyrabiania ceramiki, musi przejść proces uzdatniania. Polega on na jej dokładnym wymieszaniu z talkiem, mączką szamotową lub ceglaną. Składniki te powodują, że masa stanie się odpowiednio zagęszczona i zabezpieczona przed ewentualnym kruszeniem.
Powstała po wymieszaniu masa ceramiczna, jest doskonałym materiałem do samodzielnego wyrobu płytek.
Płytki DIY — jak zrobić je w domu?
Przed przystąpieniem do formowania płytek, trzeba określić, jaka ilość materiału będzie potrzebna do ich wykonania.
Na przykład — do produkcji 220 sztuk płytek ceramicznych o rozmiarach 10 × 10 cm potrzeba około 60 kilogramów gliny, w dwóch rodzajach: czystej (30 kg) oraz z dodatkiem szamotu (30 kg). Do każdego rodzaju gliny dodać należy talk, tak aby stanowił 5% całej mieszanki, co odpowiada 50 g talku na każdy kilogram gliny. Całość należy dokładnie wymieszać z wodą do uzyskania jednolitej, gęstej konsystencji.
Formowanie masy
Następnym krokiem jest uformowanie masy na kafle. Proces ten przypomina wyrabianie domowego ciasta. Po dokładnym wyrobieniu część glinki należy rozwałkować przy użyciu wałka lub walcarki. Grubość glinianego placka powinna być równomierna na całej powierzchni i nie przekraczać 1 cm. Ważne, aby pod powierzchnią masy nie wytworzyły się pęcherze powietrza. Jeśli się pojawią, niezwłocznie trzeba je przekłuć igłą.
Następnie płat gliny należy starannie wygładzić i pozostawić do wyschnięcia. Jest to konieczne, gdyż świeża, mokra masa przy formowaniu kafli mogłaby się ciągnąć, a płytki deformować.
Wycinanie płytek
Odpowiedni kształt nadaje się płytkom za pomocą ostrego nożyka lub gotowej formy w wybranym kształcie. Istnieje też możliwość skorzystania z profesjonalnego narzędzia, jakim jest wykrojnik do kafli. Należy pamiętać, że glina kurczy się pod wpływem wysokiej temperatury. Wycinając płytkę, warto do oczekiwanego rozmiaru dodać ok. 5 mm zapasu.
Wykonanie wzoru
Najbardziej atrakcyjną cechą płytek wyrabianych samodzielnie jest możliwość nadania im oryginalnego kształtu oraz wytłoczenia wzorów, jakich nie znajdzie się na żadnych innych płytkach. Jak go wykonać? Wystarczy wyciąć wybrany wzór z linoleum, a następnie odbić go na kaflu.
Aby ułatwić sobie proces produkcji pozostałych kafli, pierwszy model należy zalać gipsem. Powstały w ten sposób wzorzec, pomoże w formowaniu pozostałych płytek.
Po wyschnięciu gipsowej foremki możemy przystąpić do dalszej produkcji. Do foremki wciskamy glinę, po upływie około 30 minut wyjmujemy uformowany kafel. Nasuwa się prosty wniosek: im więcej gipsowych forem, tym szybsza produkcja.
Jeżeli ten etap tworzenia płytek wydaje się zbyt czasochłonny, można także kupić płytki bez żadnego wzoru, które są wypalone na biskwit — wystarczy wymalować je w odpowiedni wzorek szkliwem oraz zlecić do wypalenia pracowni wyrobów ceramicznych. Tą metodą można wykonać nawet płytki na schody.
Suszenie
Etap suszenia ma bardzo duże znaczenie dla odpowiedniej jakości wykonywanych płytek. Źle przeprowadzone suszenie powoduje, że kafle mogą się deformować lub wykruszać. Kafle można suszyć na kartonach, wyłożonych gazetą, które świetnie chłoną wodę z gliny. Można także zastosować drewniane lub karton-gipsowe płyty. Płytki trzeba również odpowiednio obciążyć. Można to zrobić przy użyciu drewna. Należy jednak uważać, żeby nie było ono zbyt duże. W przeciwnym razie kafle popękają lub ulegną wypaczeniu. Proces suszenia trwa od kilku do kilkunastu dni. W tym czasie płytki należy możliwie często obracać — aby umożliwić odparowanie całej wody.
Wypalanie
Aby uzyskać kafle szkliwione, proces wypału trzeba podzielić na dwa etapy. Pierwszy z nich — zwany biskwitowym — polega na poddaniu płytek obróbce termicznej w piecu. Jest to tzw. wypał płytek. Wskutek tego dochodzi do utrwalenia płytek i nadaniu im odpowiedniej twardości. Przygotowywane płytki można również oddać do wypalenia pracowni ceramicznej.
Potem, po wystygnięciu wypalonych na biskwit kafelków, można przejść do procesu szkliwienia. Samo szkliwo powoduje, że płytka jest odporna na pękanie i działanie wilgoci. Można nadać jej dowolnie wybraną barwę poprzez dodanie do szkliwa specjalnego barwnika.
Zewnętrzną powierzchnię płytek należy pokryć szkliwem, a następnie poddać je ponownemu wypalaniu, w celu utrwalenia powstałej warstwy.
Malowanie kafli
Jeżeli kafle zostaną wypalone na biskwit i pokryte bezbarwnym szkliwem, można je po pierwszym wypaleniu pomalować ręcznie na dowolnie wybrany kolor. Do tego celu najlepiej użyć specjalnej farby akrylowej.
Kuchnia lub łazienka to miejsca, których ściany i podłogi są narażone na działanie rożnych szkodliwych dla nich czynników. Liczne zabrudzenia, wyższa temperatura podczas gotowania i wilgoć, panująca w tych pomieszczeniach sprawiają, że farba musi mieć odpowiednie parametry. Do malowania płytek ceramicznych potrzebny jest produkt odporny na wodę i wilgoć, szorowanie, środki myjące lub możliwe uszkodzenia mechaniczne.
Dostępne na rynku gotowe farby są wyrobami dwuskładnikowymi, z długim terminem przydatności. Produkty te miesza się ze sobą bezpośrednio przed użyciem. Dobre farby do malowania płytek musi cechować wysoka przyczepność.
W przypadku odnawiania kafelków w kuchni lub w łazience najważniejszym parametrem farby jest oczywiście wodoodporność. Pomalowane farbą płytki, które ciągle są narażone na działanie wody, mogą ulec uszkodzeniu. Istnieją także dwa rodzaje farb — matowe i połyskliwe. Mat bez wątpienia efektownie wygląda w dużych przestrzeniach. Połysk optycznie powiększa pomieszczenie i ładnie odbija światło. Wszelkie istotne informacje na temat danej farby powinny znajdować się na jej opakowaniu.
Gotowe płytki pozostaje ułożyć na ścianie lub podłodze.
Własne kafle — czy to jest trudne?
Własnoręczne wykonanie płytek przynosi wiele satysfakcji. Dzięki niemu stworzysz niepowtarzalny produkt, który finalnie stanie się eleganckim elementem wykończenia ścian lub podłóg domu.
Płytka ceramiczna wybierana jest przez wielu klientów, idealnie nadaje się do kuchni lub łazienki. Można zakupić płytki w Merkury Market — znaleźć można tutaj bogatą ofertę kafli do każdego wnętrza.
Alternatywnym rozwiązaniem jest samodzielne wykonanie kafli, co może przynieść wiele satysfakcji. Wbrew pozorom jest to całkiem proste i... odstresowujące.
