Jak walczyć z barszczem Sosnowskiego?
Sprowadzony do Polski w latach 50. XX wieku barszcz Sosnowskiego to roślina wyjątkowo inwazyjna. Z początku miała służyć jako roślina pastewna, ale jej wyjątkowo agresywna natura oraz zdolność do błyskawicznego rozsiewania się sprawiła, że barszcz olbrzymi szybko stał się zarówno problemem ekologicznym, jak i zdrowotnym. Pojawienie się barszczu Sosnowskiego w ogrodzie przydomowym może okazać się bardzo niebezpieczne, zwłaszcza jeśli pozostawimy roślinę samą sobie. Również w miejscach, gdzie czas i zaniedbanie umożliwiły jej rozrost, musimy działać sprawnie i szybko.
Jak skutecznie zwalczyć barszcz Sosnowskiego? Co jest skuteczne, a co kompletnie się nie sprawdzi? Jakie metody zastosować? O tym dowiemy się z poniższego artykułu.
W tym artykule:
1. Jak zwalczyć barszcz Sosnowskiego? Zrozumienie biologii rośliny inwazyjnej
2. Jak skutecznie walczyć z barszczem olbrzymim? Łączenie metod kluczem do sukcesu
3. Mechaniczne usuwanie roślin — jak zwalczyć barszcz Sosnowskiego?
4. Metody chemiczne, czyli jak skutecznie zwalczyć barszcz Sosnowskiego
5. Biologiczne metody walki z roślinami inwazyjnymi
6. Jak zabezpieczać się przed pojawieniem się barszczu olbrzymiego na naszej działce?
Jak zwalczyć barszcz Sosnowskiego? Zrozumienie biologii rośliny inwazyjnej
Dobre zrozumienie wroga to klucz do sukcesu w walce z przeciwnikiem. Jeśli zatem interesuje nas eliminacja barszczu Sosnowskiego z naszego przydomowego ogródka, działki lub terenu wypoczynkowego, koniecznie zapoznajmy się z tym, jak rozwija się i żyje roślina. Barszcz Sosnowskiego, zwany też barszczem olbrzymim (nawet jeśli są to dwa osobne gatunki, ze względu na swoją inwazyjność, często traktowane są łącznie), to dwuletnia roślina inwazyjna. W pierwszym roku życia tworzy rozetę liści, a w drugim — pojawia się pęd kwiatowy, który może osiągać nawet 4 metry wysokości! Wygląd barszczu Sosnowskiego jest zatem imponujący — dodatkowo spójrzcie na przedstawione w artykule zdjęcia. Problemem z walką z rośliną jest to, że produkuje ona ogromne ilości nasion, które dodatkowo są w stanie przetrwać w glebie nawet kilka lat — taka strategia rozsiewania się rośliny znacząco utrudnia walkę z barszczem.
Na uwagę zasługuje również fakt, że sok roślinny barszczu zawiera furanokumaryny, czyli związki, które w kontakcie ze skórą powodują rozległe oparzenia skóry, które w gorszych wypadkach mogą pozostawiać również nieestetyczne blizny. Barszcz Sosnowskiego jest zatem nie tylko inwazyjną, ale też niebezpieczną rośliną. Jeśli w ogrodzie bawią się nasze dzieci, koniecznie pozbądźmy się niechcianej rośliny.
Odróżnianie barszczu Sosnowskiego od zwyczajnego — jak rozpoznać rośliny?
Barszcz zwyczajny i barszcz Sosnowskiego są bardzo do siebie podobne, jednak różnią się przede wszystkim wielkością i ogólnym pokrojem. Naturalny dla naszego kraju barszcz zwyczajny jest nieco mniejszy i delikatniejszy niż inwazyjny kuzyn.
Jak skutecznie walczyć z barszczem olbrzymim? Łączenie metod kluczem do sukcesu
Skuteczne zwalczanie barszczu Sosnowskiego jest możliwe, jednak wytrzebienie rośliny wymaga odpowiednich działań, sporo pracy i cierpliwości. Z uwagi na to, że zagrożenie barszczem Sosnowskiego jest duże, metody często łączy się tak, by osiągnąć szybszy i lepszy efekt. Stosuje się zatem zarówno metody mechaniczne, jak i chemiczne oraz biologiczne.
Działania powinniśmy podejmować już w momencie pierwszego pojawienia się rośliny na naszym terenie. Kwiatostany barszczu Sosnowskiego pojawiają się co prawda w drugim roku, ale jeśli nie dopuścimy do ich rozwoju, ułatwimy sobie znacząco pracę i ograniczymy szkodliwość barszczu Sosnowskiego.
Środki ostrożności przy niszczeniu nasion i roślin — jak ważne są ubrania ochronne?
Z uwagi na to, że wywołane przez barszcz Sosnowskiego poparzenia są groźne, a toksyczność barszczu Sosnowskiego jest duża, koniecznie stosujmy w czasie prac odpowiednią ochronę ciała, w tym ubrania robocze i ochronne. Niebezpieczeństwa barszczu Sosnowskiego są na tyle duże, że należy zadbać nie tylko o buty robocze lub rękawice ochronne, ale również o ochronę dróg oddechowych i oczu, gdyż roślina może wydzielać olejki eteryczne, które drażnią śluzówki. Środki ochrony indywidualnej będą zatem konieczne.
Jak wygląda pierwsza pomoc w przypadku oparzenia skóry na stanowisku barszczu Sosnowskiego? Furanokumaryny z soku barszczy Sosnowskiego reagują z promieniami UV, zatem miejsce oparzenia należy osłonić przed słońcem. Działanie toksyczne można też zminimalizować, przemywając miejsce oparzenia wodą z mydłem. Konieczna będzie zapewne wizyta u lekarza lub w szpitalu.
Mechaniczne usuwanie roślin — jak zwalczyć barszcz Sosnowskiego?
Mechaniczne zwalczanie barszczu Sosnowskiego to przede wszystkim ręczne wykopywanie roślin szpadlami wraz z ich korzeniami. Korzenie wykopujmy na głębokości co najmniej kilkunastu centymetrów. Możliwe jest też podcinanie korzeni. Korzenie barszczu Sosnowskiego są bardzo żywotne i mogą łatwo wypuścić nowe pędy i rozrastają się nawet do 2 metrów w głąb ziemi, samo ścinanie roślin, pędów i liści barszczu Sosnowskiego, może być zatem niewystarczające. Do ścinania pędów użyjemy kosiarek spalinowych, kos spalinowych i elektrycznych lub ręcznych narzędzi ogrodniczych. Koszenie wykonuje się kilkakrotnie w sezonie, najlepiej przed kwitnieniem, dzięki czemu zapobiegamy tworzeniu się nasion.
Unikajmy jednak jak ognia wypalania roślin — ogień może okazać się nie tylko nieskuteczny, co również niebezpieczny dla nas, gdy wymnie się spod naszej kontroli. Najskuteczniejsze są wykaszanie i wykopywanie korzeni, prace najefektywniej prowadzić jesienią na jednorocznych okazach. Do nietypowych metod zaliczają się też mniej znane i zwykle niestosowane prywatnie metoda fotoabsorpcyjna oraz metoda termiczna.
Mechaniczne metody usuwania rośliny są skuteczne zwłaszcza tam, gdzie barszczu jest niedużo, zatem możemy łatwo dotrzeć do każdego okazu. Te techniki wymagają też staranności i systematyczności, stosuje się je tak długo, aż nieproszony gość po prostu zniknie z terenu naszej działki. Zmęczenie rośliny, usuwanie baldachów, zmuszenie jej do wykorzystania zasobów oraz uniemożliwienie rozwoju to główne punkty w naszych zmaganiach z rośliną.
Metody chemiczne, czyli jak skutecznie zwalczyć barszcz Sosnowskiego
Chemiczne zwalczanie barszczu Sosnowskiego to przede wszystkim stosowanie herbicydów, zarówno selektywnych, jak i nieselektywnych. Eliminacja barszczu Sosnowskiego opiera się głównie na herbicydach zawierających glifosat (zwykle w dawkach 4,5-8 l/ha). Chociaż nie są zalecane przez ekologów i inspektoraty środowiska, mogą wspomóc walkę. Wytrzebienie rośliny może wymagać kilkukrotnego oprysku chemicznego opryskiwaczami w czasie sezonu. Niższe dawki stosuje się wiosną i późną jesienią, gdy roślina ma silnie rozrośniętą rozetę, a wyższe — na dorosłe okazy, które wchodzą w stan spoczynku, czyli późną jesienią.
Z uwagi na to, że przypadki poparzenia barszczem Sosnowskiego są nie tylko bolesne, ale i częste, wszelkie prace należy wykonywać z odpowiednią ochroną ciała — będziemy to podkreślać często, gdyż jest to niezwykle ważne dla naszego zdrowia. Oprócz tego w walce chemicznej i oprysku chemicznym ważna jest też rozwaga — oprysk chemiczny zawsze będzie szkodliwy dla środowiska i będzie miał ogromny wpływ na naturę, dlatego środki stosujmy z ostrożnością, zgodnie z zaleceniami producenta i jeśli to możliwe, najpierw zastosujmy inne metody.
Biologiczne metody walki z roślinami inwazyjnymi
Zagrożenie barszczem Sosnowskiego jest duże, jednak odpowiedź, którą może zaproponować sama natura, daje nam pewien sposób walki z nieproszonym gościem. Biologiczne metody walki obejmują wprowadzanie naturalnych wrogów rośliny, owadów, mikroorganizmów chorobotwórczych oraz wirusów, aktualnie jednak te propozycje są mało znane i zbadane, a zatem zwykle niedostępne dla prywatnych właścicieli ogrodów i działek.
Biologiczne metody mogą jednak obejmować głęboką orkę i całkowitą wymianę gleby na danym stanowisku. Te ekologiczne metody stosuje się wszędzie tam, gdzie chemiczne lub nawet mechaniczne nie wchodzą w rachubę — np. na terenie Parków Narodowych. Na prywatnych posesjach mogą jednak okazać się zbyt kosztowne i mniej efektywne od mechanicznych i chemicznych.
Jak zabezpieczać się przed pojawieniem się barszczu olbrzymiego na naszej działce?
Bezpośrednia walka jest ważna, ale wiadomo przecież nie od dziś, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Eliminacja barszczu zwyczajnego lub Sosnowskiego to zatem również działania profilaktyczne oraz szybkie działanie w momencie wykrycia roślin. Jeśli nie znamy się jednak na tym wystarczająco, boimy się takich działań lub po prostu przeraża i przerasta nas szybko rozwijająca się roślina, skorzystajmy z usług profesjonalnych firm, które oferują kompleksowe usługi pozbywania się problemu inwazyjnych roślin.
Występowanie barszczu Sosnowskiego jest poważnym problemem, który wymaga szybkiego, ale też regularnego i starannego działania. Odpowiednie metody, monitoring barszczu Sosnowskiego i dostosowywanie działań do pory roku i biologii roślin to niewątpliwie klucz do sukcesu.
Zainspiruj się!
Czym jest mikoryza? Jak stosować ją samodzielnie w ogrodzie?
Jak wyburzyć ścianę nośną lub działową?
Ekologiczne odchwaszczanie — domowe sposoby na utrzymanie porządku w ogrodzie