Jak położyć płytki na dylatacji? Instrukcja krok po kroku
Czym jest dylatacja? To wytworzona celowo szczelina lub przerwa, która ma za zadanie usprawnić pracę poddanych dylatowaniu części, znajdujących się w domu. Dylatację najczęściej stosuje się w przypadku większych wymiarów i rozpiętości. Kwestia dylatacji w podkładach podłogowych jest tematem bardzo często pomijanym, co dotyczy etapu wstępnych koncepcji projektowych i prac wykonawczych. Wskutek tego ukończone już budynki dotknięte są niejednokrotnie bardzo trudno usuwalnymi wadami, w szczególności nieprawidłowo wykonanymi wylewkami, co rzutuje na wadliwą pracę całej ich konstrukcji.
Dylatację najczęściej wykonuje się przy użyciu styropianu lub specjalnego sznura dylatacyjnego, który wykonany jest z liny budowlanej zabezpieczonej izolacją, materiałem zapobiegającym nasiąkliwości oraz uszczelnieniem. Można spotkać także inne warianty dylatacji - sznur ze spienionego polietylenu ze spienionymi porami lub piankę polipropylenową. Zdarza się, że zostawiana jest specjalna przerwa, która zostanie wypełniona sznurem dylatacyjnym - bez użycia żadnego uszczelniacza. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania sznur może się kurczyć i rozszerzać, dzięki czemu cała podłoga "pracuje". Aby dowiedzieć się, kiedy należy zamontować płytki na dylatacji i w jaki sposób to zrobić, należy zapoznać się z kilkoma istotnymi szczegółami, które pozwolą uniknąć popełnienia późniejszych błędów w konstrukcji.
Kiedy potrzebna jest dylatacja?
Przed rozpoczęciem pracy nad dylatacją warto się zastanowić, czy w ogóle jej wykonywanie jest konieczne i w jakich przypadkach warto ją zastosować.
Dzięki użyciu dylatacji elementy budynku samodzielnie przenoszą powstające obciążenia, odkształcenia i przesunięcia spowodowane zmianami temperatury, nierównomiernym osiadaniem budowli, kurczeniem się lub pęcznieniem materiału z jakiego jest wykonana.
Dylatacje posadzkowe stosowane są w miejscach występowania zmiany grubości podkładu, różnicy poziomów w stropach, zetknięciu pomieszczeń poddanych różnemu obciążeniu zewnętrznemu (na przykład pomieszczenia mieszkalnego i korytarza), dla oddzielenia wykładziny ceramicznej od kratek, wpustów i rur instalacyjnych.
Dylatacja stosowana jest najczęściej przy układaniu posadzek ceramicznych, które wskutek występowania efektu rozszerzalności termicznej "pracują", co wymaga kompensacji w postaci szczelin dylatacyjnych. Dylatacje są konieczne również w budynku wyposażonym w system ogrzewania podłogowego, który znajduje się tylko pod częścią posadzki. W takim przypadku wykonuje się dylatacje, aby oddzielić strefę ogrzewaną od nieogrzewanej. Taka sama sytuacja zachodzi w razie występowania istotnych różnic w temperaturze czynnika grzewczego lub jeśli pod płytki stosowany jest różny rodzaj ogrzewania podłogowego - elektryczne i wodne.
Krok pierwszy: jak rozplanować dylatację posadzki?
Dylatacje, które wykonuje się w posadzkach, gwarantują prawidłowe funkcjonowanie wykonanej konstrukcji podłogowej, a więc wylewki. Nieprawidłowości, popełnione w odpowiednim rozplanowaniu lub sporządzeniu szczelin, uwidaczniają się w wykończeniu podłogi z dylatacją, stanowiącej jej zewnętrzną warstwę - wykładzinę ceramiczną czy parkiet. Polega to na powstawaniu wybrzuszeń, odklejeń oraz pękaniu materiału, takiego jak np. płytki. Dlatego ważne jest właściwe przeprowadzenie procesu projektowania, rozplanowania, wykonania oraz wykończenia dylatacji.
Rozplanowanie dylatacji polega na określeniu jej ogólnego układu i szerokości szczelin. Pod uwagę należy wziąć rodzaj podłoża, geometrię powierzchni, rozmiar płytek oraz mogące występować w pomieszczeniu zmiany temperatur.
Prawidłowo wykonana szerokość dylatacji oddzielających elementy poziome od pionowych (podłogi i ściany) powinna wynosić przynajmniej 8 mm, a w przypadku systemów z ogrzewaniem podłogowym min. 10 mm. Szerokość dylatacji stosowanych na większych powierzchniach nie może być mniejsza niż 10 mm.
Powierzchnia posadzki cementowej, która jest pozbawiona szczelin dylatacyjnych nie powinna przekraczać powierzchni 5 × 6 m. Pole podłoża przy ogrzewaniu podłogowym nie powinno być większe niż 40 m². Powierzchnie nieogrzewane muszą być podzielone dylatacją na pola o powierzchni nie większej niż 60 m². Związana z dylatacjami powierzchnia powinna mieć kształt kwadratu lub prostokąta, przy czym proporcja boków musi być tak dobrana, aby nie przekraczać stosunku 1:1,5.
Istotnym czynnikiem, który wymuszają dylatacje jest wykonanie odpowiednio dopasowanego układu płytek - w przypadku, w którym materiałem wykończeniowym jest kamień albo ceramika. W takim przypadku dylatacja powinna przebiegać do wierzchniej warstwy wykończeniowej podłoża oraz zostać zakończona fugą. Oznacza to, że w pomieszczeniach, w których musi zostać zrobiona dylatacja, która podzieli posadzkę na mniejsze pola, nie powinny zostać zamontowane płytki ułożone w karo, ponieważ fuga zawsze musi przebiegać wzdłuż szczeliny dylatacyjnej.
Dylatacja a instalacja ogrzewania podłogowego
Posadzka wyposażona w ogrzewanie podłogowe wskutek działania temperatury ulega rozszerzaniu. Przeszkoda w postaci ścian powoduje, iż podłoże ulega wypiętrzeniu, czego skutkiem jest pękanie wykładziny z płytkami. Następstwem takiej sytuacji może być również trwałe uszkodzenie rur zatopionych w posadzce poprzez rozerwanie ich struktury. Jedynym sposobem na uniknięcie takiej sytuacji jest odpowiednie wykonanie dylatacji, które zapewnią niezbędną przestrzeń, chroniącą elementy instalacji grzewczej przed zniszczeniem.
Krok drugi - wypełnianie szczelin dylatacyjnych
Po wykonaniu szczelin dylatacyjnych konieczne jest ich wypełnienie przy pomocy masy dylatacyjnej, która jest w pełni elastyczna oraz może mieć postać jedno lub dwuskładnikową.
Cechą charakterystyczną mas dwuskładnikowych, jest wiązanie spowodowane reakcją żywicy z utwardzaczem, dzięki czemu wypełniają szczeliny niezależnie od ich wielkości. Masy jednoskładnikowe wiążą w reakcji z wilgocią z otoczenia, zaś ich zastosowanie jest ograniczone wielkością szczelin, ponieważ przy większych przekrojach nie sprawdzają się najlepiej.
Najczęściej wykorzystuje się masy dylatacyjne wykonane z materiałów, których bazą jest silikon, akryl lub polimery.
Krok trzeci — wykończenia Dylatacje do glazury
Po wypełnieniu szczelin dylatacyjnych należy przystąpić do ich wykończenia, aby zamaskować ich istnienie na zbiegającej się linii płytek, podłogi ceramicznej i drewnianej czy podłoża ze ścianą. W tym celu stosuje się specjalne listwy dylatacyjne, które mogą być wykonane z różnych materiałów.
Listwa dylatacyjna PCV
Listwę dylatacyjną z polichlorku winylu (PCV) stosuje się w celach estetycznych, aby zakryć otwartą szczelinę dylatacyjną. Przy jej doborze konieczne jest uwzględnienie wysokości płytki.
Do dokonania montażu listwy nie jest wymagana specjalistyczna wiedza, ani też szczególne umiejętności, więc to zadanie może wykonać dosłownie każdy.
Zaczyna się od naniesienia na szczelinę niewielkiej warstwy kleju do płytek, w który następnie należy wtopić profil, aby przeszedł on przez wykonany otwór. Po zamontowaniu listwy można wykonać względem niej ułożenie płytek po obu stronach, na bazie których zostanie później wykonana fuga.
Korkowa listwa dylatacyjna
Listwa ta najczęściej jest stosowana do wykonania estetycznego połączenia pomiędzy dwoma różnymi materiałami z których składa się podłoga, na przykład miejscu styku podłogi kamiennej i drewnianej. Korek, z którego jest zrobiona, charakteryzuje się odpornością na zmiany temperatury, wilgoć oraz biodegradację. Z uwagi na bardzo dużą elastyczność i zdolność do odkształceń, doskonale przejmuje on naprężenia spowodowane pracą podłoża. Jego cechą jest także atrakcyjny wygląd oraz posiadanie wysokiego stopnia ścieralności, a więc znaczna żywotność i odporność na ewentualne uszkodzenia. Stanowi on surowiec całkowicie naturalny i ekologiczny, co jest coraz bardziej istotne dla wielu klientów.
Montażu listwy korkowej dokonujemy przy użyciu kleju, po przygotowaniu podłoża, poprzez usunięcie brudu, pyłu oraz odtłuszczeniu.
Sznur dylatacyjny
Sznur dylatacyjny do fug silikonowych służy do celów wykończeniowych poprzez wypełnianie szczelin dylatacyjnych. Charakteryzuje się okrągłym przekrojem i najczęściej jest wykonany ze spienionego polietylenu. Jego grubość dobieramy do szerokości szczeliny, tak aby jak najszczelniej ją wypełniał.
Jego montaż polega na wciśnięciu w szczelinę dylatacyjną na taką głębokość, aby rozciągał się równomiernie na całej długości. Następnie, w celu jego przykrycia, dylatację należy dokładnie wypełnić przy użyciu fugi trwale elastycznej, a więc silikonu.
Czy to wszystko jest potrzebne?
Czy warto wykonać dylatację? Jak najbardziej, dylatacja płytek ma sens! Wykonanie odpowiedniej dylatacji posadzki jest niezbędnym elementem budowy domu lub wykańczania mieszkania. Dzięki szczelinom dylatacyjnym chronimy cztery kąty przed niekorzystnym wpływem "pracy" jej konstrukcji, zapobiegając pęknięciom podłoża, kłopotom z płytkami, wykruszaniu się fug i innym podobnym zjawiskom. Wszystko to pozwala cieszyć się pięknym wyglądem naszego mieszkania przez długi okres czasu i gwarantuje utrzymanie go w dobrym stanie.
