Głogi
Niewymagające i urokliwe drzewka głogu to element krajobrazu małych miasteczek oraz tradycyjnej wsi. Nasi dziadkowie chętnie sadzili głogi, drzewka ochraniały bowiem ich włości, ale również służyły pomocą w kuchennych krzątaninach. Dziś głogi wracają do łask ze względu na swoją ogromną odporność, małe wymagania i powrót do naturalistycznych stylów krajobrazowych.
Piękno głogu — głóg jako atrakcyjny element wnętrz ogrodowych
Ostre kolce to domena rodziny różowatych, do której głogi również należą. Na świecie wyróżnia się kilkaset gatunków. W Polsce rośnie ich znacznie mniej, a najpopularniejsze są: głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna), głóg dwuszyjkowy (Crataegus laevigata) oraz powstały z ich skrzyżowania głóg pośredni. Zapaleni ogrodnicy stworzyli również kilka odmian głogów o wyjątkowo dekoracyjnych kwiatach. W ogólnym ujęciu są to niewielkie drzewka lub wysokie krzewy. Dorastają do 10 m wysokości. Ich zielone liście są niewielkie i wcinane w atrakcyjne klapy. Głogi posiadają kolce (nawet do 2,5 cm długości!) oraz zwykle białe kwiaty zbite w nieduże grupki.
Są niezwykle odpornymi roślinami. Z uwagi na to, że są naszym gatunkiem krajowym, nie ma potrzeby martwienia się o ich mrozoodporność. Głogi doskonale znoszą nawet duże zanieczyszczenia, dlatego polecane są do obsadzania ulic i wąskich pasów zieleni. Sprawdzą się świetnie jako zapora pomiędzy Twoim ogrodem, a ruchliwą ulicą — nie tylko osłonią działkę przed wzrokiem przechodniów, ale również stworzą płot nie do przebicia i dodatkowo wyłapią pył oraz zanieczyszczenia. Wymagają stanowisk słonecznych do półsłonecznych i małej lub umiarkowanej wilgotności. Nie mają również szczególnych wymagań co gleby, a dodatkowe nawożenie nie będzie konieczne. Wszystkie gatunki rosnące naturalnie są łatwe w uprawie i znoszą cięcie, atrakcyjnie wyglądają formowane w kształcie kuli.
Atrakcyjne żywopłoty, czyli ochroń swój dom razem z głogiem
Z głogów warto stworzyć naturalne płoty. Żywopłot będzie zwarty i trudny do przebicia ze względu na mocno rozrośnięte gałęzie oraz obecność kolców. Głogi nadają się zarówno na swobodne żywopłoty (czyli nieobcinane specjalnie do konkretnego kształtu, rosnące naturalnie bariery) i żywopłoty formowane. Głogi tworzą zwarte, wysokie (nawet do 3 m wysokości!) ściany. Ogromną zaleta jest to, że liście nie opadają u dołu nawet w wysokich żywopłotach, nasz płot jest zatem atrakcyjny w każdym miejscu. Cięcie formowanych żywopłotów (oraz ewentualne odmładzające cięcia żywopłotów swobodnych — raz na kilka lat!) wykonuje się na przedwiośniu lub po kwitnieniu. Z uwagi na obecność kolców warto używać do tego celu elektrycznych nożyc.
Piękny, zwarty, zielony żywopłot to nie wszystko, co oferują głogi. W okresie kwitnienia żywopłot pokryje się atrakcyjnymi kwiatami. Dodatkowo pomiędzy gałęziami znajdzie się schronienie dla niewielkich ptaków, które często wśród kolców gniazdują.
Kuchenne rewolucje w ogrodzie, czyli zapraszamy głóg do kuchni
Piękno i ochrona działki to nie jedyne, co może zaoferować nam głóg. Wyjątkowo atrakcyjnym aspektem jest to, że jego owoce mogą być wykorzystywane w kuchni. Owoce głogu są małe, czerwono wybarwione z jednym nasieniem w środku. Zbiera się je na przełomie września i października, kiedy są w pełni dojrzałe. Owoce głogu wykorzystuje się na przetwory, dżemy i konfitury, robi się z nich tez lecznicze nalewki. W kuchni wykorzystywane są też kwiaty, które zbiera się w maju tuż po zakwitnięciu. Zarówno owoce, jak i kwiaty głogu mają zaskakujące właściwości: wspomagają układ krążenia, obniżają ciśnienie i zapobiegają szybkiemu starzeniu się poprzez usuwanie wolnych rodników. Mają zastosowanie również jako uspokajające, likwidują napięcia i pozwalają pozbyć się nadpobudliwości.
Gatunki głogu i popularne odmiany
Głogi to niewybredne i wyjątkowo odporne rośliny. Posadzone w jednym miejscu będą rosły przez długie lata, wciąż ciesząc oko atrakcyjnym wyglądem. Zwykle w sprzedaży spotyka się głogi jednoszyjkowe, dwuszyjowe oraz powstałe z ich skrzyżowania głogi pośrednie.
Głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna)
Najwyższy z całej trójki głogów dorasta nawet do 5 m. Posiada szeroką, gęstą koroną. Małe liście są głęboko klapowane, z wierzchu wyjątkowo atrakcyjne — ciemnozielone i błyszczące. Białe kwiaty zebrane są w grupy, głóg kwitnie na w maju i czerwcu. Mały, jabłkowaty owoc posiada jedno nasionko.
Niezwykle atrakcyjna jest odmiana 'Compacta'. Posiada zwartą, kulistą koronę, świetnie znosi cięcie i formowanie. Jest niezwykle atrakcyjny jako soliter.
Głóg dwuszyjkowy (Crataegus laevigata)
Bardzo podobny do jednoszyjkowego. Jest jednak niższy, posiada również dłuższe kolce i drobniejsze kwiaty. Owoce mają również po 2 - 3 pestki. Kwitnie nieco wcześniej niż jednoszyjkowy. Polecany raczej do zasadzeń naturalistycznych oraz do wypełniania pasów zieleni i zagospodarowania przy ulicach i ruchliwych drogach.
Głóg pośredni (Crataegus media)
Gatunek powstały ze skrzyżowania głogu jednoszyjkowego i dwuszyjkowego. Posiada zaokrągloną koronę, pokrój jest wyjątkowo atrakcyjny. Niezwykle atrakcyjną odmianą głogu pośredniego jest 'Rubra Plena' o atrakcyjnych kwiatach, które są różowe lub bladoróżowe. Nie zaleca się jej cięcia, gdyż słabiej kwitnie i wytwarza wtedy pędy rewersyjne z białymi kwiatami. Uprawa nie jest trudna, roślina nie ma specjalnych wymagań. Polecana do obsadzania pasów przy ulicach, nadaje się również na żywopłoty swobodne oraz jako soliter do dużych ogrodów.